(ANKARA) – İsviçre’de 15-16 Haziran tarihleri arasında düzenlenen Ukrayna Barış Zirvesi, gergin bir atmosferde sona erdi. Rusya’nın davet edilmediği ve Çin’in katılmadığı zirvede, Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, nükleer santrallerin güvenliği, gıda güvenliği ve esir değişimi gibi konularda önemli kararlar alındı.
Barış Zirvesi’nde 16 ülke çekimser
Zirvenin sonuç bildirgesi, 80 ülke ve 4 uluslararası kuruluş tarafından imzalanırken, 16 ülke çekimser kaldı. İmzalayanlar arasında Türkiye de yer aldı. Çekimser kalan ülkeler arasında Hindistan, Güney Afrika, Endonezya, Brezilya, Libya, Suudi Arabistan, Tayland, Meksika ve Birleşik Arap Emirlikleri yer aldı.
Barış Zirvesinde Rusya’ya kınama
Bildirgede, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik savaşı “büyük ölçekli insani acılara ve yıkıma sebep olmaya ve dünya için küresel yansımaları olan riskler ve krizler yaratmaya devam etmektedir” ifadeleriyle kınandı.
Putin’e “Ukrayna’nın toprak bütünlüğü” yanıtı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, G7 Zirvesi’nin ardından Ukrayna Barış Zirvesi’nin başlamasına yakın cuma günü yaptığı bir konuşmada, Ukrayna’nın 2022’de Rusya tarafından ilhak edilen dört bölgeden askerlerini çekmeye başlaması ve NATO’ya katılma planlarından vazgeçmesi durumunda “derhal” ateşkes emri vereceğini ve müzakerelere başlayacağını söyledi.
Ukrayna Barış Zirvesi’nin yanıtı ise “Ukrayna’nın toprak bütünlüğü” oldu. Bildirgede, “Özellikle, herhangi bir devletin toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına karşı güç tehdidi veya kullanımından kaçınılması, Ukrayna dahil tüm devletlerin uluslararası tanınmış sınırları dahilinde egemenlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğü ilkeleriyle uluslararası hukuk ilkeleri doğrultusunda ihtilafların barışçıl yollarla çözülmesi yönündeki kararlılığımızı bir kez daha teyit ederiz” denildi.
80 Ülke ve 4 Uluslararası Kuruluş Ukrayna Konusunda 3 Maddede Uzlaştı
80 ülke ve 4 uluslararası kuruluş, Ukrayna’daki nükleer tesislerin güvenliği, gıda güvenliği ve savaş esirlerinin serbest bırakılması için üç maddede uzlaştı.
İlk olarak; Nükleer enerji ve tesislerin her türlü kullanımı güvenli, emniyetli, korunaklı ve çevresel açıdan sağlam olmalıdır. Tüm Ukrayna nükleer tesisleri Ukrayna kontrolünde ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ilkelerine göre işlemelidir.
İkinci olarak; Küresel gıda güvenliği için Karadeniz ve Azov Denizi’ndeki deniz limanlarına erişim ve serbest denizcilik kritik önem taşımaktadır. Limanlara ve gemilere yönelik saldırılar kabul edilemez. Gıda güvenliği silah olarak kullanılamaz. Ukrayna tarım ürünleri serbestçe ve güvenli bir şekilde ihraç edilmelidir.
Üçüncü olarak; Tüm savaş esirleri tam takas yoluyla serbest bırakılmalıdır. Sınır dışı edilen ve yerinden edilen tüm Ukraynalı çocuklar ve diğer siviller Ukrayna’ya iade edilmelidir.
Barışa ulaşmanın tüm tarafların katılımını ve taraflar arasında diyaloğu gerektirdiğine inanıyoruz. Bu nedenle, tüm tarafların temsilcilerinin daha fazla katılımıyla yukarıda belirtilen alanlarda gelecekte somut adımlar atmaya karar verdik.”
İsviçre Konfederasyonu Başkanı Amherd: “Ortak bir vizyonda anlaşmayı başardık”
İsviçre Konfederasyonu Başkanı Viola Amherd, Bürgenstock şehrinde yapılan zirvenin kapanış konuşmasında, farklı görüşlere rağmen katılan ülkelerin ve kuruluşların “ortak bir vizyonda anlaşmayı başardık” belirtti. Amherd, “Bürgenstock Bildirgesi” adını taşıyan belgenin çözüm yolları için ileriye dönük tartışmalar için bir çerçeve oluşturduğunu ifade etti. Nükleer güvenlik, gıda güvenliği ve savaşın insani boyutu konularında ülkelerin üç başlıkta uzlaştıklarını vurgulayan Amherd, bu başlıklarda somut hedefler belirlendiğini söyledi.